dinsdag, april 12, 2016

Attrition: Millions of the Mouthless Death

We zitten nog steeds in de herdenkingen van de Grote Slachting van 1914-1918 honderd jaar geleden, en het hoeft niet helemaal te verwonderen dat dit een grote inspiratiebron is voor muzikanten, in het bijzonder door de immer door geschiedenis geobsedeerde mensen uit de dark ambient en neofolk scene.

En zo komt ook Attrition met een herdenking-cd aan. Eén en ander doet sterk denken aan ‘The Proud tower’ van Andrew King, die weliswaar nog niet op cd verschenen is, maar waar we de live-uitvoering reeds uitvoerig besproken hebben. Net als King heeft Martin Bowes de plaat opgevat als een hommage aan zijn grootvader die in de oorlog vocht. En net als King maakt Bowes dankbaar gebruik van poëzie uit de oorlog en daarna.

In juni 1917 werd William Bowes geraakt door een Duits projectiel terwijl hij aan de verdedigingslinie werkte. Ondanks een zware wonde ter hoogte van zijn maag kon hij gered worden - een geluk dat niet iedereen overkwam - en spendeerde hij de rest van de oorlog in Engeland om te bekomen van zijn wonden. De cd is opgedragen aan hem, maar ook aan alle mensen - aan welke kant ook - die de hel van de Eerste Wereldoorlog gekend hebben.

Interessant weetje: de naam van de groep - gevormd in 1980 - was eveneens een verwijzing naar Martins grootvader, die de oorlog een ‘war of attrition’ oftewel uitputtingsoorlog noemde. De naam van de cd - ‘Millions of the Mouthless Dead’ verwijst dan weer naar het gedicht ‘The Army of Death’ van Charles Hamilton Sorley, een Britse officier die in 1915 omkwam aan het front, en in zijn gedichten op volstrekt ongevoelige wijze de wreedheid van de oorlog beschreef.

Er komen nog meer dichters aan bod. De wereldberoemde Wilfred Owen gaf in zijn gedichten eveneens een uiterst realistisch beeld van de slachting. En dat is een eerste verschil met Andrew King: heldhaftigheid en patriottisme zijn hier ver te zoeken, ‘Millions of the Mouthless Dead’ gaat vooral het ellendige leven van de soldaten in de oorlog.

Een ander verschil is dat er poëzie uit verschillende strijdende landen opgenomen is: Adrien Bertrand - die wel stierf aan de gevolgen van zijn wonden in 1917 - en Guillaume Appollinaire - die slechts stierf in de Spaanse griepepidemie na de oorlog, die trouwens meer doden maakte dan de oorlog zelf - vertegenwoordigen Frankrijk. Kurt Tucholsky - ook geciteerd in ‘Lament’, de oorlogsherdenking van Einstürzende Neubauten - en oorlogsenthousiasteling Ludwig Ganghofer mogen de Duitse kant weergeven. Wolfgäng Flur van Kraftwerk verzorgde bovendien tekst en stem op ‘Krieg’.

De sfeer is zoals gewoonlijk uiterst somber, met donkere elektronica en zeer gepaste samples die de sfeer van het slagveld en alles wat er rond hing perfect weergaven. Zo krijg je stukken uit de Marseillaise en andere oorlogshymnen te horen, zwaar geschut, radioberichten, et cetera. Maar een bijzondere mooie aanvulling vormt de piano van Anni Hogan, een dame die met slechts een handvol atonale noten een zeer grimmige sfeer weet te scheppen.

‘Millions of the Mouthless Dead’ klinkt als een film, maar heeft het voordeel dat je er zelf de beelden bij mag verzinnen. Oh, er wordt veel gesuggereerd: artillerievuur, marcherende laarzen, paniek onder het volk… Verder doet uw verbeelding zelf het werk. Het heeft geen zin om hier hoogtepunten of favoriete nummers in aan te duiden. ‘Millions of the Mouthless Death’ is een kunstwerk die je in zijn totaliteit moet beluisteren, eengemaakt van sfeer en kwaliteit.

Attrition

Geen opmerkingen: